ธาตุ คือสภาวะของธรรมชาติที่ทรงพลังไว้ในตัวดยอัตโนมัติเป็น 4 ธาตุ คือ ไฟ น้ำ ลม ดิน
1.ธาตุไฟ คุณสมบัติให้ความสว่างให้พลังงานแก่สรรพสิ่งเป็นธาตุก่อเกิดชีวิต จัดเป็นกุศลธาตุ คือธาตุฝ่ายบวกหมายถึงเพิ่มพูนขึ้น ธาตุไฟมี 2 ลักษณะ คือไฟลมกรดและไฟสุมขอน ไฟลมกรด คือไฟที่ให้ความรุ่งโรจโชติช่วงอย่างฉับพลัน และไฟสุมขอนคือ ไฟที่ค่อยๆ ครุกรุ่นทีละน้อยทีละน้อย ธาตุไฟให้คุณทางปัญญาและลาภผล ดาวที่เป็นธาตุไฟกรด คือดาวอาทิตย์ (๑) ดาวที่มีคุณสมบัติเป็นไฟสุมขอน คือดาวเสาร์ (๗)
2.ธาตุลม มีคุณสมบัติทางกระจายตัว อ่อนไหวแปรปรวนเป็นอกุศลธาตุฝ่ายลมเพราะหดหาย กระจายตัวไป ลม คืออากาศที่หายใจเข้าเพื่อให้กระแสไฟชีวิตลูกโชติช่วงให้ความเจริญเติบโตแก่ชีวิต ลมมี 2 ประเภท เช่นกันคือ ลมกรด ลมเพชรหึงและลมอุ่นร้อน ดาวที่จัดเข้าลักษณะลมเพชรหึงคือ ดาวอังคาร (๓) ดาวที่เป็นลมร้อน คือดาวราหู (๘) ธาตุลมให้คุณทางความคิดฝัน จินตนาการ ศิลปะ การท่องเที่ยวและการเดินทาง ลมจับต้องไม่ได้จึงแปรปรวนเอาแน่เอานอนไม่ได้
3.ธาตุดิน มีคุณสมบัติสงบนิ่ง สุขุม รอบคอบ เป็นกุศลธาตุฝ่ายบวก เพราะแผนดินรองรับทุกสรรพสิ่ง เมื่อไฟให้สิ่งมีชีวิต คือกำเนิดแผ่นดินก็รองรับเพื่อยังชีวิตให้รอด ธาตุดินมี 2 ลักษณะคือ ดินแข็ง ดินภูเขา แผ่นดินที่มีพืชยังชีวิต และดินอ่อนเหลวให้ความชุ่มชื่นร่มเย็นแก่ผิวโลก ดาวที่เข้าลักษณะดินแข็งคือ ดาวพฤหัส (๕) ดาวธาตุดินอ่อนดินเหลว คือดาวจันทร์ (๒) ดาวธาตุดินนี้ให้คุณทางสติปัญญาไตร่ครองสุขุม ความหนักแน่นมั่นคง
4.ธาตุน้ำ จัดเป็นอกุศลธาตุเช่นเดียวกับธาตุลม คือกระจายตัวและหดหาย น้ำคือสิ่งหล่อเลี้ยงเป็นอาหารแก่ชีวิตทุกสรรพสิ่งในโลก น้ำมี 2 ประเภท คือน้ำฝน (น้ำบ่อ, น้ำคลอง) และน้ำทะเลมหาสมุทร ดาวที่เป็นธาตุน้ำฝนคือ ดาวศุกร์(๖) ดาวที่เป็นธาตุน้ำมหาสมุทรคือ ดาวพุธ(๔) ธาตุน้ำให้คุณทางด้านการสมาคม การปกครอง การขยายโครงการ น้ำมีลักษณะอ่อนไหว เลื่อนไหลไปตามสภาวะแวดล้อม
การเรียนรู้เรื่องธาตุให้เข้าใจยิ่งขึ้นขอให้นึกถึงหลักทางธรรมชาติที่รู้จักกันดี คือเมื่อนึกถึงธาตุไฟก็คือ ความร้อน ดินก็คือ ก้อนแข็งและหนัก ลมก็คือลมที่พัดไปมา น้ำคือ น้ำที่ไหลไปมาได้ แล้วค่อยแยกแยะเป็นไฟลมกรด ไฟสุมขอน ดินแข็ง ดินโคลน ลมพายุ ลมร้อน น้ำทะเล น้ำฝน
นิสัยของธาตุ
1.ธาตุไฟ ไฟคือการกระทำ การสร้างสรรค์เปรียบเสมือนดวงอาทิตย์ที่ให้พลังงานแก่ทุกสรรพสิ่ง สร้างสรรค์ชีวิตให้กำเนิด
นิสัยของธาตไฟ คือกระตือรือร้น ทะเยอทะยาน ชอบริเริ่มสิ่งใหม่ ชอบความโอ่อ่า สะดวกสบาย รักการผจญภัย ชอบสร้างสรรค์ริเริ่มก็จริง แต่หุนหันพลันแล่น ผันแปรง่าย สีของไฟ คือสีแดง รสคือ เผ็ดร้อน รูปทรง คือสันทัด สามเหลี่ยม มุมแหลม
2.ธาตุดิน คือความหนักแน่น ความสงบ คือแผ่นดินที่รองรับทุกสิ่งดดยไม่มีการบ่นอุทรณ์ใดๆ เปรียบของการมีสภาพอดทน ปักหลัก มั่นคง เหนียวแน่น
นิสัยของธาตุดิน มีเหตุผลรักความสงบ มุ่งสร้างฐานะ ชอบสะสมรวบรวม ช่างสังเกตุ ช่างเลือก มัธยัส ดื้อรั้นอดทนมีทิฐิสูง ไม่ย่อท้อต่อความลำบาก สีของธาตุดิน คือสีเหลือง รสหวานกลมกล่อม รูปทรงแข็งแรง ล่ำสัน ทรงตรง
3.ธาตุลม คือการเคลื่อนไหวไม่อยู่นิ่ง พัดไปพัดมา เอาแน่นอนอะไรไม่ค่อยได้ คืออากาศที่ให้พลังแก่ชีวิตที่กำเนิดมาจากความร้อนให้ลุกโชติช่วงขึ้น คือความคิดสติปัญญา การรอบรู้ การคิดค่อ การปรับปรุงตัวเองให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม เพราะลม คืออากาศธาตุที่ชำแรกเข้าไปได้ทุกที่
นิสัยของธาตุลม คล่องแคล่วว่องไว ชอบใช้สมองและสติปัญญา ความคิดไม่หยุดนิ่งชอบพัฒนาเปลี่ยนแปลงให้ไปสู่สิ่งที่ดีกว่าน่าสนใจกว่า ฉลาดรอบรู้ ชอบการเดินทางติดต่อ การสมาคม รส ชอบทุกรส สี ไม่มีสี รูปทรง ปานกลางค่อนข้างใหญ่
4.ธาตุน้ำ คือน้ำที่หล่อเลี้ยงพื้นโลกเป็นอาหารแก่ชีวิตทุกชีวิตทำให้ทุกสิ่งเติบโตขึ้น น้ำจะถ่ายเทจากที่สูงลงสู่ที่ตำ น้ำปรับเข้ากับภาชนะต่างๆ ได้ น้ำคือความอ่อนไหว เปรียบได้เหมือนอารมณ์ความรู้สึก เมื่อมีอะไรมาก กระทบเข้าทำให้เกิดอาการต่างๆ ขึ้น เดี๋ยดี เดี๋ยวร้าย ประมาทไม่ได้
นิสัยของธาตุน้ำ อ่อนไหวง่าย ชอบปกป้อง หวงแหนเดี๋ยวดีเดี๋ยวร้ายไม่ดีเหมือนน้ำในทะเลย เวลาที่คลื่นลมสงบทะเลก็ราบเรียบ เวลาที่มีมรสุมคลื่นลมก็ปั่นป่วน ถูกชักจูงได้ง่ายเชื่อง่าย ชอบคล้อยตามคนอื่น ใจอ่อนขี้สงสารคนมีเมตตา สีของธาตุน้ำ ดำ น้ำเงิน รส เปรี้ยว รูปทรงใหย่ อ้วน โต กลม
บุคคลในราศี
ธาตุไฟ ร้อน เร็ว ใจร้อน
ธาตุลม โพงพาง แตกหัก รุ่นแรง
ธาตุดิน หนักแน่น อดทน บึกบึน
ธาตุน้ำ เย็น ออมชอม ใจอ่อน เข้าคนง่าย
